Ứng dụng lâm sàng của Lục thần khúc

Thứ tư - 11/01/2023 15:51

Thần khúc (Massa Fermentata)

Thần khúc còn gọi là Lục thần khúc, Tiêu thần khúc, Lục đình khúc, Kiến thần khúc, dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách “Dược tính bản thảo”, là một hỗn hợp của bột mỳ( hoặc bột gạo) với những vị thuốc cho lên men chế thành.

Nguồn gốc Thần khúc ở tỉnh Phúc Kiến (Trung Quốc) nên có tên là Kiến thần khúc. Lúc đầu chỉ có 4-6 vị nhưng đến nay có công thức có đến 30-50 vị.

Tác dụng dược lý:

1.Theo y học cổ truyền.

Thần khúc có tác dụng tiêu thực hòa vị. Chủ trị các chứng thực tích, bụng đầy ăn ít hoặc sôi bụng ( tràng minh) tiết tả.

2.Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại.

Thuốc kích thích tiết dịch tiêu hóa, vì thế mà có tác dụng trợ tiêu hóa.

Ứng dụng lâm sàng.

Rối loạn tiêu hoa trẻ em: sao Thần khúc chế thành thuốc sắc 50%, lượng uống mỗi ngày: 1 tuổi: 5-10ml, 2-3 tuổi: 10-20ml, trên 3 tuổi tăng liều lên chút ít, chia 2 lần uống trong ngày. Theo dõi 129 ca, tỷ lệ có kết quả đạt 91,5%, cao hơn dùng nhiều loại thuốc tây trong lô chứng ( Lạc Tú Thành, Trung Hoa nhi khoa tạp chí 1960: 3:231)

Trị rối loạn tiêu hóa, đầy bụng, ăn kém.

Thần khúc, Thương truật, Trần bì, Hậu phát, Mạch nha đều 14g, tán bột mịn trộn đều ngày 3-6g, chia 2-3 lần uống
Thần Khúc 1,2 – 1 cục, hãm nước sôi uống.
Kiện tỳ tư thực phương, Thần khúc 10g, Mạch nha 12g, Can khương 3g, Ô mai nhục 6g sắc uống.
Mạch nha, Sơn tra, Thần khúc đều 4g, sắc chia 3 lần uống trong ngày.
Trị tiêu chảy do tùy hư: Thần khúc 10g, Bạch truật 12g, Chỉ thực 6g, Mạch nha 12g sắc uống.

Liều dùng và chú ý:

- 6-15g sắc uống. Trường hợp tán mịn cho vào thuốc hoàn tán nên sao đen dùng.

- “Tỳ âm hư vị hỏa thịnh không nên dùng, thuốc có thể gây sẩy thai, phụ nữ có thai nên ít dùng”( Trích bản thảo kinh sơ)

Thước thường hay cùng dùng vói Mạch nha, Sơn Tra gọi là “tiêu tam tiên”