Vị thuốc Cát cánh chữa long đờm, chống viêm

Thứ sáu - 10/02/2023 15:54

Cát Cánh (Radix Platycodi Grandiflori)

Cát Cánh còn có tên là Khổ Cát Cánh, Bạch cát cánh, Ngọc cát cánh, dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách “Bản kinh” là rễ khô của cây Cát cánh có tên thực vật học là Platycodon grandiflorum (Jacq.) A.DC. Thuộc họ hoa chuông. Cây Cát cánh mọc nhiều ở các tỉnh An Huy, Giang Tô Và Sơn Đông của Trung Quốc. Cây trồng bằng hạt đang được di thực vào nước ta. Sau khi đào rễ về rửa sạch, bỏ tua rễ, bỏ vỏ ngoài hoặc không bỏ vỏ phơi khô, tẩm nước cắt lát dùng. Chích cát cánh là Cát cánh chế mật sao vàng.

Tác dụng dược lý.

1.Theo y học cổ truyền.

Cát Cánh có tác dụng tuyên phế khử đàm lợi yết, bài nùng, khai thông phế khí. Chủ trị các chứng ho nhiều đàm, họng đau nói khàn, ngực đau phế ung, viêm họng sưng đau, chứng lỵ, tiểu tiện không thông lợi.

2.Kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại.

- Saponin Các cánh kích thích niêm mạc bao tử gây phản xạ niêm mạc khí quản tiết dịch nên long đàm.

- Saponin các cánh có tác dụng kháng viêm và an thần, giảm đau giải nhiệt, chống loét bao tử, có tác dụng ức chế miễn dịch.

- Thuốc có tác dụng hạ đường huyết và hạ lipit huyết.

- Saponin các cánh có tác dụng tán huyết mạnh so với saponin viễn chí, Mạnh gấp 2 lần, nhưng khi dùng, thuốc bị dịch vị thủy phân không còn tác dụng tán huyết nhưng thuốc không được dùng chích.

- Trong ống nghiệm, thuốc có tác dụng ức chế nhiều loại nấm gây bệnh ngoài da.

Ứng dụng lâm sàng.

Trị phế ung.

Trị ho nhiều đàm đặc.

Trị viêm họng viêm amidan.

Trị đau tức ngực do chấn thương lâu ngày.

Trị cam răng miệng hôi.

Liều lượng thường dùng và chú ý:

3-9g, Chích Cát cánh nhuận phế hóa đàm tốt.

Trường hợp ho lâu ngày âm hư hoặc ho ra máu không nên dùng, hoặc dùng ít liều.